بررسی وضعیّت بازاریابی خیار گلخانه ای در استان یزد

با توجّه به این که استان یزد یکی از مهمترین مناطق تولید محصولات گلخانه ای در کشور می باشد؛ در این مطالعه بازاریابی خیار گلخانه ای در این استان بررسی شده و راهکارهای مناسب جهت بهبود بازاریابی آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بدین منظور، اطّلاعات مورد نیاز این تحقیق در سال زراعی 88-1387 به دو روش مطالعه ی اسنادی و پیمایشی به صورت نمونه گیری خوشه ای وزنی، از طریق مصاحبه حضوری با 146 تولیدکننده، 44 عمده فروش، 62 خرده فروش، 30 مصرف کننده و 5 صادرکننده جمع آوری شده است. نتایج بررسی ویژگی های بهره برداران مورد مطالعه نشان می دهد؛ این بهره برداران عموماً نسبت به کلّ بهره برداران بخش کشاورزی دارای سنّ کمتر و سطح سواد بالاتر بوده همچنین متوسط سطح زیر کشت بالای 3600 متر مربّع و تولید در هرمتر مربّع بیش از 30 کیلوگرم در سال از دیگر ویژگی های آنها بوده است. گلخانه داران، عمده فروشان برای بازار های داخلی و خارجی، خرده فروشان و صادرکنندگان در فرآیند بازاریابی به ترتیب 802 ، 634 ، 286 ، 749 و 6405 ریال هزینه کرده و به ترتیب 149 ،331 ،390 ، 1101 و 1715 ریال سود به دست می آورند. بررسی سهم عوامل بازاریابی نشان می دهد که سهم تولیدکنندگان، عمده فروشان و خرده فروشان از قیمت خرده فروشی به ترتیب 26.6 ، 20 و 53.4 درصد و حاشیه های کلّ بازاریابی، عمده فروشی و خرده فروشی به ترتیب 7347 ، 1688 و 5659 ریال است. نتایج تخمین تابع حاشیه ی بازاریابی، با استفاده از الگوی اضافه قیمت نشان می دهد؛ با افزایش یک درصد قیمت خرده فروشی، یا هزینه های بازاریابی مقدار حاشیه ی بازاریابی به ترتیب حدود 0.23% و 0.6% افزایش می یابد. همچنین نتایج تخمین تابع حاشیه ی بازاریابی، با استفاده از الگوی حاشیه ی نسبی نشان می دهد؛ با افزایش یک درصد قیمت خرده فروشی، یا هزینه های بازاریابی و یا درآمد کلّ، مقدار حاشیه ی بازاریابی به ترتیب حدود 0.19% ، 0.46% و 0.03% افزایش می یابد.